Zašto druga najmnogoljudnija afrička zemlja „zaostaje“ sedam godina i osam meseci za velikim delom ostatka sveta? Kako to funkcionše za Etiopljane koji žive u sve globalizovanijem svetu?Odgovori na ova pitanja su u višedecenijskoj tradiciji i čvrstom osećaju nacionalnog identiteta.
Jedinstveni kalendar
U Etiopiji se rođenje Isusa Krista priznaje sedam, odnosno osam godina posle gregorijanskog ili „Zapadnog“ kalendara koji je papa Grgur XIII uveo 1582. Stručnjaci smatraju da je rimokatolička crkva svoj kalendar prilagodila 500. godine dok je etiopska pravoslavna crkva odlučila da nastavi da sledi drevne datume. I dok je veći deo sveta prihvatio gregorijanski kalendar, Etiopija je zadržala svoj kalendar.
– Mi smo jedinstveni. Nikada nismo bili kolonizovani. Imamo svoj kalendar. Imamo svoje pismo. Imamo svoju kulturnu tradiciju – izjavio je izvršni direktor etiopske turističke kompanije Rotate Ethiopia Tours And Travel Eshetu Getachew.
Etiopski kalendar, za koji se smatra da postoji najmanje 1500 godina, mnogo je sličan kalendaru Koptske pravoslavne crkve u Aleksandriji, crkve sa sedištem u Egiptu. Prateći solarno-lunarni sistem, etiopski kalendar ima 13 meseci, od čega 12 meseci ima 30 dana. Poslednji mesec ima samo pet dana, odnosno šest dana tokom prestupne godine.
Stranci koji posećuju Etiopiju često su zapanjeni kada znaju da su se dolaskom u ovu zemlju „vratili u prošlost“. Kako međunarodne kompanije i škole u Etiopiji koriste gregorijanski kalendar, mnogi stanovnici ove države nemaju drugog izbora nego da istovremeno koriste i etiopski i gregorijanski kalendar.
– Vrlo je teško. Još uvek ne mogu da se prebacim s jednog na drugi kalendar. To je pravi izazov. Moram da razmišljam o satima i danima, a ponekad i mesecima i godinama – istakao je etiopski arheolog Goitom W. Tekle koji trenutno živi u Nemačkoj.
Zabune s datumima
Čak i nešto što je jednostavno, kao što je izdavanje izvoda iz matične knjige rođenih, može predstavljati problem kada se „sudare“ etiopski i gregorijanski kalendar. Naime, prilikom izdavanja ovog dokumenta potrebno je navesti datum rođenja i prema etiopskom i prema gregorijanskom kalendaru. Prilikom pretvaranja datuma rođenja iz etiopskog u gregorijanski kalendar dešavaju se greške.
OSTALI ČUDNI KALENDARI
Etiopski kalendar inače nije jedini kalendar koji se razlikuje u odnosu na gregorijanski. Na primer, prema staroegipatskom kalendaru 2024. godina odgovara 6266. godini.
Osim toga, Saudijska Arabija daje prioritet hidžretskom kalendaru koji ima 12 meseci i 354 dana. Međutim, ova država je nedavno dozvolila da se gregorijanski kalendar koristi u službenim poslovima. Nadalje, hebrejski kalendar je zvanični izraelski kalendar.
„Logičan“ pristup
Fotograf Abel Gashaw je među mnogim Etiopljanima koji su se relativno prilagodili prebacivanju s jednog na drugi kalendar. No, preferira etiopski kalendar, opisavši ga kao logičnijim, posebno kada je reč o završetku, odnosno početku godine.
Nova godina ili Enkutatash, što na amharskom etiopskom semitskom jeziku znači „dar dragulja“, stiže pred kraj kišne sezone. Etiopski cvet Adey Abeba cveta u tom periodu i simbol je etiopske Nove godine.
„To je kao novi početak. To je novi početak za sve nas. Nakon toga, smanjuje se intenzitet kiše, a gde god krenete, sve je zeleno“, kazao je Gashaw.
Naglasio je da Nova godina na 1. januar ne bi imala smisla u Etiopiji jer bi to bilo tokom sušne sezone dok 11. septembar, odnosno 12. septembar tokom prestupne godine, označava početak egipatske godine i kao takav dobro funkcioniše.
Etiopija se ne razlikuje samo po svom kalendaru, već i po svom vremenskom sistemu.
12 sati
Dok dan u većini zemalja počinje u ponoć, Etiopljani koriste 12-satni sistem od zore do sumraka. Dakle, u Etiopiji novi dan ne počinje u ponoć kao kod nas. Dan se sastoji od dva različita dela od po 12 sati i prva vremenska zona počinje u 06:00, a druga počinje u 18:00 sati.
Gashaw je podsetio da se ovo odražava na život u Etiopiji i da se čini kao razumnijim pristupom. Dugo je dnevnog svetla zbog blizine ove zemlje ekvatoru.
„Da budem iskren, ne znam zašto prema evropskom vremenu dan počinje u ponoć“, naveo je Gashaw.
Različiti vremenski sistemi mogu izazvati zabunu kod stranaca koji posećuju Etiopiju. Zbog toga je potrebno da prilikom dogovaranja termina susreta ili bilo koje druge aktivnosti uvek preciziraju da li je reč o etiopskom ili Zapadnom vremenu.
Nesporazumi se dešavaju i među samim stanovnicima Etiopije jer oni koji žive u ruralnijim područjima ne moraju nužno u obzir uzeti i Zapadni sistem merenja vremena, što nije slučaj u urbanim područjima.
Uspešno ste se prijavili
