Ipak, meteorolozi najavljaju mnogo topliji jun i znatno veći broj sunčanih dana. Ove nove klimatske prilike ujedno donose i niz novih izazova i opasnosti po zdravlje. Veliki temperaturni prelazi između ostalog utiču i na kožu, a to se naročito dešava naglom pojavom vrelih dana sa preko 30 stepeni Celzijusa.
Da li smo spremni za sunce? Da li ovo neobično hladno vreme utiče na naše pripreme za dolazeće letnje temperature i godišnje odmore? Koliko znate o štetnom sunčevom zračenju?
Upravo su ova i slična pitanja bila u fokusu edukativne tribine koja je danas održana u Beogradu pod nazivom “Uzmite najbolje od sunca” na kojoj su govorili dr Goran Vukomanović iz Univerzitetske dečje klinike u Tiršovoj, dermatolog dr Nevenka Dokmanović i Gordana Plemić, predsednica udruženja “Roditelj”.
Sunce zrači infracrvenim zračenjem (IR), vidljivom svetlošću i ultraljubičastim zračenjem (UV). Od ukupne sunčeve energije koja dolazi do površine Zemlje, najveći deo zračenja od čak 54-56% predstavlja IR zračenje, 39% je vidljivo svetlo i oko 5-7% predstavlja UV zračenje. Infracrveno zračenje je značajan faktor spoljne sredine, ima sve veći uticaj na zdravlje ljudi, a posebno na kožu. Postoje različite vrste infracrvenog zračenja, međutim najštetniji su infracrveni A zraci (IR-A).
Infracrveno A zračenje (IR-A) predstavlja gotovo trećinu ukupnog sunčevog zračenja, dok UVA i UVB zračenje čini samo 7% ukupnog sunčevog spektra. Oštećenje kože izazivaju UVB i UVA zraci, ali i IR-A zraci, koji najdublje prodiru u kožu.
O štetnosti infracrvenog zračenja, dermatolog dr Nevenka Dokmanović kaže: “Treba biti veoma oprezan sa infracrvenim A zračenjem. Za razliku od UV zraka koji oštećuju ćelijsku membranu, IR-A zraci prolaze u samu ćeliju, u mitohondrijama dovode do oksidativnog stresa i oslobađanja slobodnih radikala, dolazi do strukturnih promena u kolagenu, što dodatno značajno ubrzava procese (foto)starenja kože već izazvanog UV-zračenjem. U svakodnevnom životu potrebno je da se posebno čuvamo i od štetnog infracrvenog (IR-A) zračenja, a ne samo od neželjenih štetnih efekata UVA i UVB zraka, koji su nam i od ranije dobro poznati, posebno ukoliko želimo da maksimalno usporimo proces fotostarenja kože izazvanog sinergističkim delovanjem UVA i IR-A zraka.”
Zaštita od štetnog sunčevog zračenja najvažnija je kod dece. Dr Goran Vukomanović, pedijatar iz Univerzitetske dečje klinike u Tiršovoj ima korisne savete kako najbolje zaštititi mališane tokom letnjih meseci:
– Prvo što svaki roditelj spakuje u putnu apoteku je krema za sunčanje. Bitno je da se izabere adekvatna zaštita od sunca sa visokim zaštitnim faktorom, preporučena za uzrast deteta i da se dete radovno maže. Sunčevi zraci su najjači u periodu od 11-16h, ali se ta granica u južnim primorskim predelma (u julu i avgustu) pomerila na 0d 10-17 pa je decu u ovom periodu potrebno skloniti sa sunca koliko god je to moguće. Preterano izlaganje kože suncu već od prvog dana ima veliki uticaj na stanje kože tokom celog života. Krema za sunčanje se nanosi na sve delove kože desetak minuta pre izlaska na sunce. Mazanje deteta se ponavlja u zavisnosti od boje kože, pigmenta i prethodne izloženosti kože suncu. Za bebe i malu decu obično je potrebno ponovno mazanje kože na svakih 60-tak minuta. Potrebno je da se koriste preparati koji imaju dokazanu efikasnost u sprovedenim studijama, jer korišćenje krema koje nisu proverene može da dovede do opekotina i oštećenja kože. Obratite pažnju da odabrana krema obavezno ima zaštitu i od infra crvenog IR-A zračenja, a ne samo od UVB i UVA zraka. Idealno bi bilo da odabrana krema sadrži inovativnie prirodne filtere.”
U cilju podizanja svesti o svim efektima sunčevog zračenja, udruženje “Roditelj” se priključilo kamapanji NE BUDI CRVEN KAO RAK.
– Važno nam je da roditelji pronađu najbolji način da zaštite decu od štetnog sunčevog zračenja. Sunce je izvor života i donosi nam svima mnogo radosti, ali u isto vreme postoje određena štetna zračenja koja mogu da budu veoma opasna – naročito infracrveno IR-A zračenje o kojem se malo zna, a izuzetno je štetno. Najugroženija su svakako deca i osobe koje su inače sklone alergiji na sunčevo zračenje, mlađa populacija koja ima problem sa aknama. Savet za sve mame i tate – krema za sunčanje koju kupujete obavezno treba da sadrži zaštitu i od štetnog infacrvenog zračenja. Samo tako će taj vaš zaštitni štit biti dovoljno jak, ističe Gordana Plemić, predsednica udruženja “Roditelj”.
SAVETI ZA PRAVILNU ZAŠTITU OD SUNČEVOG ZRAČENJA:
- Odabrane zaštitne kreme koristiti svakodnevno, ako ste izloženi suncu više od 10 minuta. Kremu ponovo nanosti na svakih 1,5-2 sata.
- Ponavljati premazivanje zaštitnim sredstvom nakon kupanja, znojenja ili brisanja peškirom.
- Obratiti paznju da odabrana krema za sunčanje, osim od UVA i UVB zračenja, štiti i od infracrvenog (IR-A) zračenja koje je takođe štetno za kožu, jer prodire najdublje u njenu strukturu.
- Bilo bi najbolje da zaštitna krema ne sadrži veštačke hemijske filtere kao zaštitu od sunčevog zračenja, bolje rešenje su svakako mirkopigmenti.
- Ne produžavati sunčanje zbog korišćenja većeg faktora.
- Izbegavati izlaganje suncu u periodu od 10h do 16h.
- Prilikom boravka u hladovini zaštita od Sunca je takođe potrebna.
- Iako ste pravilno naneli kremu koja vas čuva od sunčevog zračenja, koristiti i ostala zaštitna sredstva – naočare za sunce, šeširi, suncobran, pamučne majce sa dugim rukavima i voda za piće.
Pročitaj još:
Ne budi crven kao rak! Ovo je najbolji način da se zaštitite od sunca
Infracrveni protiv ultraljubičastih: Najzanimljiviji fudbalski meč za pomoć deci oboleloj od raka
Nada Macura: Ne izlazite na sunce ako pre toga ne uradite jednu bitnu stvar!
Uspešno ste se prijavili
